Öğretim Teknikleri:
Yöntemlerin daha verimli olmasını sağlayan etkinliklerdir.
1)Beyin (Buluş) Fırtınası:
Bir problemin çözümüne ilişkin çok sayıda yaratıcı fikir kısa sürede toplanır. Problem çözme ve yaratıcılık gelişir.
Uygulama aşamaları:
Problem (Konu) belirtilir. Öğrenciler akıllarına gelen fikirleri belirtir. (Nicelik önemli). Fikirler aynen not edilir. Sonunda fikirler sınıfça değerlendirilir en iyi fikir seçilir.
Ortamın özellikleri:
Esnek bir süre olmalı. Yüz yüze olmalı. Eleştiri olmamalı. Sınıfta yabancı olmamalı. Ses ya da video kaydı alınmamalı
2)Gösterim (Demonstrasyon)
Öğretmen görsel materyaller üzerinden anlatım yapar. (Harita, video, maket gibi). Psikomotor davranış gösterilerek açıklanır.
Özellikleri:
Somutluk açıklık ve kalıcılık. Kısa sürede çok bilgi aktarma. Kavram yanılgılarını giderme
3)Analoji (metafor), (benzetme):
Bilinmeyen bir kavram öğrencilerin bildiği bir şeye benzetilerek açıklanır.
Özellikleri:
Bilinenden bilinmeyene. Somutluk ve açıklık. İlişkilendirme. Kalıcılık ve yaratıcılık.
4)Benzetim (Simülasyon, Benzetişim)
Gerçeğine yakın yapay ortamlar oluşturulur. Birey bir beceriyi bu ortamda uygulayarak öğrenir. Tehlikeli durumlarda riski azaltır. Yaparak yaşayarak öğretilir. Gelecekteki rollere hazırlama. Maliyeti düşürme.
5)İş Başında Eğitim:
İşin yapıldığı gerçek ortamda yapılır. Birey beceriyi bu ortamda yaparak yaşayarak öğrenir. Mesleki eğitime uygundur Usta öğretici rehberlik eder.
6)Mikro Öğretmen: (Öğret-yeniden öğret)
a)Uygulama aşamaları:
Uygulama planlanır. Beceri sergilenir ve kayıt edilir (Video, ses, yazılı). Kayıt incelenir ve dönüt verilir. Dönütlere göre beceri tekrarlanır.
b)Özellikleri:
Beceri öğretimi. Mesleki tecrübe. Eleştiriye tahammül. Özeleştiri gelişir. Yansıtıcı düşünme
7)Soru-Cevap:
a)Soruların hazırlanışı:
Hedefe uygun. Düzeye uygun. Açık uçlu sorular. Kolaydan zora şeklinde.
b)Uygulama adımları:
Sorular hazırlanır. Soru sınıfa yöneltilir. Düşünme arası verilir. Cevap alınır. (Gönüllük esas, rastgele seçim). Dönüt verilir. (Pekiştirici ve ipucu)
c)Özellikleri:
Etkin katılım. Tekrar ve pekiştirme. Dikkat çekme. Ön bilgiler hatırlanır. Öğrenilmeyen noktaları görme. Kendini ifade etme. Özgüven gelişir
8)Sokrat Tartışması:
Gelişmiş bir soru cevap uygulamasıdır. Sorgulamayı ve keşfederek öğrenmeyi sağlar)
Alay: Sorular sorularak öğrenci bildiğinden şüpheye düşürülür. (Emin misin?)
Doğurtmaca: Sorular yoluyla doğru bilgi buldurulur.
9)Sokrat Semineri:
Daire şeklinde oturulur. Üst düzey (Tez gibi) bir metin verilir. Grup tartışması ile metin sorgulanır. Bilgiler keşfedilir.
10)Altı Şapkalı Düşünme:
Edward de Bono tarafından geliştirildi. Çok boyutlu düşünme ile teknik yapılır. Olaylara farklı renkteki şapkalar ile farklı açılardan bakılır. Her şapkanın bir görevi vardır.
Şapkalar ve renkleri:
Beyaz şapka: Tarafsızlık, açıklık ve objektifliktir. Somut verilerle çalışır. Bilim adamı şapkası da denir.
Kırmızı şapka: Duygusallıktır. Konu hakkında duyulan hislerdir.
Siyah şapka: Tehlike, karamsarlık, kötü yöndür. Riskler ele alınır.
Sarı şapka: Olumluluk ve iyimserliktir. İyi yönler ele alınır.
Yeşil şapka: Yaratıcılıktır. Farklı öneriler ele alınır.
Mavi şapka: Analiz ve sonuçtur. Mavi şapka konuyla ilgili karar verir.
Uygulanışı:
Önce problem belirlenir. Şapkalar öğrencilere dağıtılır. Öğrenciler görüşlerini paylaşır. Bir süre sonra şapkalar değişir. Son olarak mavi şapkayı takan öğrenci karar verir.
11)Altı Uygulama Ayakkabısı:
Düşünme sürecinde altı şapka tekniğin işe yaradığını ama uygulama kısmında işe yaramadığını gören Edward de Bono bu tekniği yapmıştır. Bu teknikte her olay karşısında nasıl bir davranış sergileyeceği belirlenir. Öğrenciler uygulama sırasında ayaklarına iki farklı tek ayakkabı giyerler.
Ayakkabı ve Renkleri:
Lacivert Ayakkabı: (Resmi ayakkabı)
Hakimiyettir. Rutini uygulamayı savunur. (Antrenör, yönetici gibi)
Gri Ayakkabı: (Spor ayakkabı)
Delil ve bilgi toplamaktır. (Gazeteci veya polis)
Kahverengi Ayakkabı: (Yürüyüş ayakkabısı)
İnisiyatif esneklikten faydalanır.
Turuncu ayakkabı: (Lastik çizme)
Tehlikeli ve acil müdahaledir. (İtfaiyeci)
Pembe ayakkabı: (Ev terliği)
İnsanları korumaktır. Duygulara hassas yaklaşır. (Öğretmen)
Mor ayakkabı: (Binici çizmeleri)
Resmiyete göre hareket eder verilen rolü yerine getirir.
12)Konuşma Halkaları:
Bir konu veya görüşle ilgili empati kurmaktır. Öğrenciler tüm görüş farklılıklarına saygı duyulur. Öğrenciler olaydaki kişinin duygularını hissederek empati yaparlar.
Tekniğin uygulanışı:
Öğrenciler halka biçiminde oturur. (5-10 öğrenci) kurallar sınıf tahtasına yazılır. Bir olay anlatılır, gösterilir veya işletim konuşma sırası belirtecek birincisini belirletir. (Top, kalem gibi) cismi ilk alan konuşma yapar. Cümlesine genelde "Ben olsaydım..." diye başlar konuşmak istemeyen öğrenci pas geçilebilir.
13)Görüş geliştirme:
Bir konu veya bir problemle ilgili ortaya çıkan görüşleri ortaya çıkarır.
Tekniğin uygulanışı:
Tartışmaya açık bir konu belirlenir. Daha sonra sınıfa (katılıyorum, katılmıyorum, kararsızım, kesinlikle katılıyorum, kesinlikle katılmıyorum) kartonlar asılır. Öğrenciler hangi görüştelerse o kartonların altına giderek görüşlerini belirtirler.
Öğrenciler birbirlerini ikna etmeye çalışırlar. İkna edilen öğrenci taraf değiştirebilir.
14)İstasyon:
Bir konu ile ilgili çalışmaya sınıftaki çeşitli gruplara ayrılan öğrencilerin sırayla katkı sağlamasıdır. Yapılan çalışmada her grubun emeği bulunur.
Uygulama aşamaları:
Seçilen konulara göre gruplara ayrılan öğrenciler öykü, afiş gibi bir çalışmaya başlarlar. Öğretmenin verdiği komutla öğrenciler yer değiştirir ve diğer gelen grup katkı sağlamaya başlar. Öğrencinin öykü oluşumunda grup varsa bir grup görüş, doküman yazdıktan öğretmenin komutuyla diğer bir grup gelişme sağlamazsa diğer gelen bir grup ile sonuç bölümü yazısı gruptan seçilen bir gözlemci çalışma bittikten sonra sınıfa okur. Dikkat edilmesi gereken nokta her öğrenci grubu her masada en az bir kez çalışmasıdır.
15)Düşün-eşleş-paylaş:
Öğrenciler önce bir konu hakkında bireysel düşünülür. Sonra rastgele arkadaşlarıyla eşleşirler ve son olarak tüm sınıfa ortak görüşlerini açıklarlar.
16)Köşelenme:
Öğrenciler cevabı net olmayan bir konuyu çözmek için çözüm önerileri sunarlar.
Uygulanışı:
Problem seçildikten sonra öğrencilerin görüşleri alınır ve kartına yazılır. Kartların yazılan öneriler sınıfın köşelerine asılır. Öğrenciler kendilerine göre mantıklı buldukları köşeye giderler. Köşeyi seçen öğrencilerden neden seçtiklerine ait sorular sorulur.
17)Öğrenme galerisi:
Öğrenciler bir konu hakkında ne öğrendiklerini değerlendiren bir etkinliktir.
Uygulanışı:
Gruplara ayrılan öğrenciler öğrendikleri bir konu hakkında bildiklerini yazarak sınıf duvarındaki çeşitli yerlere asarlar. Diğer öğrenciler gezerek okurlar yazılarda eksik varsa ekleme yapabilirler.
18)Dedikodu:
Öğrenciler bu teknik ile bir konu hakkında arkadaşının ne düşündüğünü öğrenir.
Uygulanışı:
İkişerli gruplara ayrılan öğrenciler birbirleriyle düşüncelerini paylaşırlar. Daha sonra öğrenciler farklı arkadaşlarıyla ikili grup olurlar ve düşüncelerini paylaşırlar. Süreç boyunca çok sayıda farklı ikili öğrenci oluşması önemlidir.
19)Rol yapma:
Öğrencilerin belirlenen bir role girerek duygu ve düşüncelerini ifade etmesidir. Rol ayrımında öğrenciler önceden belirlenmiş bir metne bağlı kalır. Daha duyuşsal olan konularda kullanılır. Yaparak yaşayarak öğrenme vardır.
20)Yaratıcı olma:
Öğrenci hayatta karşılayabileceği bir olaya karşı kendi bakış açısıyla değerlendirerek bir canlandırma yapar. Rol yapma gibi bir metne bağlı değildir. Öğrenci doğaçlama yapar.
21)Eğitsel oyun:
Daha çok ilkokul ve okul öncesi için çok kullanılır. Bir konuyu oyun ile öğretmektir. Oyun öğrenciye yönelik olmalı ve On dakikayı geçmemelidir. Öğrenciler arasında oluşan rekabete çok dikkat edilmelidir.
22)Tarihsel empati:
Öğrenciler geçmişte yaşayan önemli kişileri canlandırarak onlar gibi düşünmeye çalışırlar. Öğrencilerin yerine geçtikleri kişiyi çok iyi tanımlamaları gerekir.
23)Öykü Oluşturma:
Sınıfta oluşturulan bir öykünün sonu söylemek ve öğrencilerin devam ettirmesi istenilir. Sonrasında öğrenci tanımladığı yeri sonlandırır.
24)Pazar Yeri:
Öğrenciler bu teknik ile arkadaşlarını daha iyi tanırlar.
Uygulanışı:
Önce öğrencilere küçük kağıt parçaları dağıtılır. Üzerine takan öğrenciler sınıfta serbest şekilde dolaşırlar. Arkadaşlarının üzerinde yazan kağıtları okumaya çalışırlar. Okuduktan sonra kendi aralarında bunu konuşurlar.
25)5N 1K tekniği:
Öğrenciler (Ne, Nerede, Ne zaman, Niçin, Nasıl, Kim?) sorularıyla bir probleme veri toplarlar.
26)Bilişsel çıraklık:
Öğrencinin uzmanı gözlemleyerek başladığı ve uzmanın giderek azalan desteğiyle bir işi yapmasıdır. Öğrenci ne zaman tek başına yapabilme durumuna gelirse öğretim süreci tamamlanır.
Aşamaları:
1)Model olma: Gözlem yapma
2)Çalıştırma: Uzman önünde beceriyi yapma
3)Destekleme: Uzman yardım eder
4)İfade etme: Öğrenci yaptığını anlatır.
5)Yansıtma: Öğrenci yaptığı işi uzman ile karşılaştırır.
6)Öteleme: Öğrenci kendi yapar.
27)Öğrenme halkası:
Karplus geliştirdi. Piaget'tin bilişsel gelişim kuramı üzerine temellenmiştir. Öğrenme öğrencinin yaşantısına bağlıdır. Somut kavramları öğretmenlerde kullanılır.
Dersin işleniş basamakları:
1)Keşif (veri toplama)
Öğrenciler eski bilgilerini kullanarak araştırma ve inceleme yaparlar. Öğretmen rehberdir.
2)Kavram tanıtımı
Öğrenciye bir kavramın tanımı verilir. Keşif basamağında keşfettikleri le bağlantı kurar.
3)Kavram uygulaması
Öğrenci öğrendiği konuları yeni kavramlara uygular. Öğrenci burada fiziksel bir deneyim yaşamalıdır.
28)Deney
Öğrenciler bilimsel bir olayı kanıtlamak için bu tekniği kullanırlar. Deney öğrenciler tarafından yapılırken tüm güvenlik önlemleri alınmalıdır. Öğretmen rehberdir.
