4)Gerileme:

​

a)Avrupa’nın genel durumu:

Makyavelizm: Avrupalı devletlerin her türlü amaca ulaşmak için yaptıkları her şeydir.

 

b)Fransa: (Napolyon)

- İngiltere ile 7 yıl savaşlarına girdi, İngiltere’ye kaybetti, Fransız İhtilal’i başladı.

​

c)Avusturya:

- En çok Rusya ile işbirliği yaptı. Balkanları hedefledi.

​

d)Rusya: (Petrov)

- Sıcak deniz istedi, balkanlarda Slav birliğini sağlamak istedi. (Panslavizm).

​

İki projesi vardır:

Dakya Projesi: (Rusya-Avusturya), Eflak, Bağdat alınacak Dakya adında ortak devlet kurulacak.

Grek Projesi: İstanbul alınacak ve Bizans kurulacak ve Rusya yönetecek.

​

A. Siyasi Olaylar:

​

a)Osmanlı-Venedik:

- Pasarofça Antlaşması ile Belgrad gitti,  Mora geldi

 

b)Osmanlı-İran:

- Rusya ile Osmanlı, İstanbul antlaşması ile İran’ı paylaştı, İran ile savaşıldı Ahmet Paşa Antlaşması imzalandı (Azerbaycan bize geldi) ve Kerden Antlaşması imzalandı (Kasr-ı Şirin Antlaşması’nın aynısı)

c)Osmanlı-Avusturya-Rus:

- Prut Antlaşması ile Azak Kalesi geldi ve Rus elçi gitti. (Prut Savaşı’nın Serdar-ı Ekrem’i Baltacı Mehmet Paşa’dır.)

- Avusturya ile Petervaradin Savaşı sonunda Pasarofça Antlaşması imzalandı. Avrupa üstün kabul edildi. (III. Ahmet zamanı) Belgrad gitti, Mora geldi ve Lale Devri’ne girildi.

- Osmanlı savaşta galip gelince Belgrad Antlaşması ile Belgrad alındı Karadeniz son kez Türk gölü oldu. Fransa bu antlaşmada yardım etmiştir bu yüzden I. Mahmut Fransa’ya kapitülasyonu sürekli yaptı.

- Rusya Çeşmede donanmayı yaktı.

- Rusya ile Küçük Kaynarca Antlaşması imzalandı Kırım bağımsız oldu (ilk defa Müslüman toprak kaybedildi) Kırım halifeye bağlı olacak (İlk defa halifelik kullanıldı) Rusya İstanbul’da daimi elçi bulunduracak, Rusya Ortodoks koruyucusu olacak, Osmanlı ilk defa savaş tazminatı ödeyecek

- Kırım’da yapılan seçimlerle Rusya’nın adamı Şahin Giray Aynalıkavak Tenkihnamesi ile Kırım Hanı oldu

- Rusya daha sonra Yaş Antlaşması ile Kırım’ı ilhak etti.

- Fransız ihtilali ile Avusturya - Osmanlı savaşları Ziştovi Antlaşması ile bitti.

- Özbekistan’da 25 bin Müslümanı öldüren Rusya’nın haberini alan I. Abdülhamit felç geçirip bu sırada vefat etti. Yerine gelen III. Selim Rusya ile Yaş Antlaşması imzaladı ve gerileme başladı.

- Napolyon Mısır’a saldırınca Osmanlı, İngiltere ve Rusya’dan yardım istedi ve Osmanlı ilk defa dengeleme politikasını Fransa’ya uyguladı (Rusya boğazlardan ilk kez geçti) Napolyon’u Akta Kalesinde durdurdu ilk ve son başarısını aldı.

 

B)Islahatlar:  (Avrupa örnek alındı)

- Hukuk hariç her alanda yapıldı.

​

III.Ahmet:

- Edirne Olayı ile tahta geçti (II. Mustafa gitti) Lale Devri yaşandı

​

      Lale Devri (Sadrazam Nevşehirli Davut İbrahim), Şair Nedim, Minyatürcü Levni

Askeri ıslahat yoktur. Lale Devri ismini ilk kez Yahya Kemal Beyatlı kullandı, ilk eser isim olarak kullanılan ise Ahmet Refik Altınay’dır. Avrupa’da geçici elçilik için 28 Mehmet Çelebi Paris’ gitti. İlk matbaa geldi (İbrahim Müteferrika ve Sait Efendi getirdi) basılan ilk eser Vankulu Lügatit’tir, ilk itfaiye tulumbacılar ocağı açıldı (Gerçek Davut Ağa kurmuştur.), çiçek aşısı geldi, Patrona Halil isyanı ile sona erdi. (Yenişehirli Abdullah matbaada dini eser basımını yasaklamıştır.), Bahçe mimarisi gelişti, çini imarethanesi İstanbul’da açıldı, kumaş fabrikası açıldı tercüme heyeti doğu klasiklerini çevirdi, Yalova kağıt imalathanesi açıldı, Versay Sarayı örnek alınarak Sadabat Sarayı yapıldı (Barok ve rokoko üslubu ile), III. Ahmet Çeşmesi’de bu şekilde tarzda yapılmıştır.

 

I.Mahmut:

- İlk askeri ıslahat yaptı Humbaracı Ahmet Paşa (Gerçek ismi Comte de Bonneval) İstanbul’a geldi ve Humbara Ocağını batı tarzında ıslah etti. Hendeshane (Subay mühendislik okulu) açıldı.

 

III.Mustafa:

- Mühendishane-i Bahri Hümayun (Deniz subayı) yetiştirmek için açıldı. Baron de Tott topçu ocağının ıslah etti ve sürat topçuları yaptı Esham Senetleri geldi (iç borçlanma) ama uygulanmadı.

 

I. Abdülhamit:

- Esham senetlerini ilk uygulayan padişahtır. Cülus bahşişini kaldırdı, ulufe alım satışını yasakladı Yeniçeri sayımı yaptırdı, istihkam (askeri) okul açtırdı.

 

III. Selim:

- Nizam cedit adı altında ıslahat yaptı. Fransa’yı örnek aldı ilk kez radikal yönde ıslahat yaptı, Kabakçı Mustafa isyanı ile sona erdi. Suzi Dilara makamını yazdırmıştır, ilk kez opera izlemiştir, Meşveret meclisini aktif hale getirdi, bilim insanlarından lahiya (rapor) istedi, Mühendishane-i Beri Hümayün kurdu (Kara mühendisi), Nizami cedit ordusu kurdu ve bu ocağın ihtiyaçları için İrade-i cedit hazinesi kurdu, ilk kalıcı elçi Yusuf Agah Efendi Londra’ya gitti. İlk devlet matbaası (matbaayı amire) açıldı, Selimiye ve levend kışlaları yapıldı, Zahire Nazırlığı (tarım birliği) kuruldu, Şeyhülislamın yetkisi kısıtlandı.