top of page
Anadolu’nun Türk Yurdu Haline Gelmesi:
1) Malazgirt Savaşı: (Kapı açıldı)
2) Pasinler Savaşı: (Bizansla ilk savaş)
3) Miryokefolon Savaşı: (Tapusu Alındı)
Anadolu Türk Tarihi: (Büyük Selçuklunun Yıkılması İle Başlar)
1) İlk beylikler
2) Anadolu Selçuklu
3) Anadolu Beylikleri
4) Osmanlı
5) Türkiye Cumhuriyeti
1) İlk Türk Beylikleri:
a) Saltuklular:
- Erzurum ve Çevresinde kurulmuştur.
- Eserleri: 3 Kümbet, Tepsi Minare, Mama Hatun Türbesi
b) Artuklular:
- Diyarbakır, Batman, Mardin, çevresinde kurulmuştur.
- Eserleri: Ulucami, Malabadi Köprüsü (Dünyanın en büyük taş kemerli köprüsü), El- Cezeri (İlk robot yapımının temelini attı.)
c) Danışmentililer:
- Tokat, Sivas, Kayseri çevresinde kurulmuştur. / Gümüştekin Gazi ile parayı basmıştır.
- Eserleri: Yağıbasan Medresesi (ilk medrese)(Kubbeli)
- Haçlılara en çok mücadele eden beyliktir.
d) Mengücekliler:
- Erzincan, Keman, Divriği çevresinde kurulmuştur.
- Eserleri: Ulucami (Unesco’nun Anadolu’da kurduğu ilk eserlerdir)
e) Çaka:
- İzmir ve çevresinde kurulmuştur.
- Kurucusu Çaka bey ilk Türk denizcidir.
Sonuçları:
- Malazgirt savaşı sonra Anadolu’ya gelmişlerdir. Komutanlarının adları ile bilinirler. Anadolu’nun Türkleşmesini başlatmışlardır. Anadolu’nun İslamlaşmasını başlattılar, Haçlılarla mücadele ettiler.
- II. Kılıçarslan ile Anadolu Selçukluya bağlandılar ve Anadolu birliği sağlandı.
2) Anadolu Selçuklu Devleti:
- Kurucusu Kutalmış’ın oğlu Süleyman Şah’tır.
- Başkenti önce İznik daha sonra Konya olmuştur. (Merkezi Anadolu olan ilk Türk devletidir.)
- İlk tersaneyi kurmuşlardır. (Alanya ve Sinop)
Liderleri: I. Kılıçarslan, I. Mesut, II. Kılıçarslan, G. Keyhüsrev, I. Keykavus, Alaaddin Keykubat, Büknettin Şah.
Dorileon Savaşı ile Haçlı Seferleri engellenmeye çalışıldı. Savaş sonuçları:
1) Merkez İznik’ten Konya’ya alındı.
2) Selçuklu yıprandı ve geri adım attı.
-
Bizans Imp., Türkleri Anadolu’dan çıkarmak için Miryokefalon Savaşı yapıldı. Savaş sonrası:
1) Savaşı Anadolu Selçuklu kazandı. (II. Kılıçarslan kazanmıştır)
2) Bizans bir daha Türkleri Anadolu’dan çıkarmak için bir daha saldırmadı.
-
I. Alaaddin Keykubat ile en parlak dönem geçirilmiştir. Alaaddin Keykubat, Suğdale Kalesi'nin almıştır. (Kırım) ve Trabzon Rum İmp. ile mücadele etmiştir Moğol tehlikesine karşı önlemler almıştır. Bunlar:
1)Surları tamir etmişler.
2) Eyyubiler ile işbirliği yapmıştır.
3) Herzemşahlarla işbirliği yapmak istenmiştir fakat Herzemşahlar kabul etmemiştir. Bunun sonucunda:
- Moğollar ile artık komşu olan Anadolu Selçuklu için tehlike başladı.
- I. Alaaddin Keykubat öldürülünce yerine oğlu II. Giyasettin Keyhüsrev vezir olarak ise Saadettin Köpek.
- Saadettin Köpek vezir olunca tehdit olarak gördüğü devlet adamlarını ve komutanlarını öldürmüştür. Bunun sonucunda merkezi otorite zayıflamıştır ve Babai İsyani çıkmıştır.
- Babai İsyani: Türk tarihinde ilk siyasi, sosyal, ekonomi, dini karakterleri isyanıdır. Anadolu Selçuklu isyanı bastıramamıştır ve Anadolu Selçuklu zayıflamıştır.
- Bu sırada Moğollar saldırmıştır, Anadolu Selçuklu ve Moğullar arasında Kösedağ Savaşı olmuştur.
- Zayıflayan Anadolu Selçuklu yıkılmıştır. Türk Siyasi birliği bozulmuştur ve beylikler oluşmaya başlamıştır.
Anadolu Selçuklu’da önemli isimler:
1) Yunus Emre: Risaletü’n Nushiye, Divan.
2) Mevlana: Mesnevi, Mektubat, Divan-ı Kebir Fih-i Mafih.
3) Hacı Bektaşi Veli: Makalat.
4) Aşık Paşa: Garipname
Anadolu Selçuklu’da Ticaret:
- Yollar, Kervansaraylar(Ribat) gelişmiştir.
- Tüccarın malı sigortalanmıştır.
- Deniz ticaretinde Liman, Tersane vardır.
- Gümrük vergilerini düşürmüştür.
Ahilik:
- Din, Eğitim ve meslek vardır. Bir esnaf örgütüdür.
- Büyük Selçuklu’da adı Fütüvvet Teşkilatı’dır. Osmanlı’da ise Lanca olmuştur.
- Osman Bey, Ahi Şeyhi Şeyh Edebali’nin görüşü doğrultusunda Osmanlı Devleti’ni kurmuştur.
Ahi Evran:
- Ahiliği Anadolu’ya ilk getiren kişidir, Letaif-i Hikmet Adlı eseri yazmıştır.
- Gayri Müslümlere karşı Müslümanların tüketici ve üretici haklarını kazanmıştır.
- Sosyal bir kuruluştur.
- Yiğitbaşı denilen güvenlikten sorumlu kişileri vardır.
- Gedik usulü vardır. (Haksız rekabeti önleme esnafları arası)
Fatma Bacı:
- Bacıyanırum Anadolu kadınları vardır. Fatma Bacı kurmuştur.
- Merkez: Kırşehir, Ankara, Kayseri
Anadolu Selçuklu Devleti'nin Yıkılmasıyla Kurulan Anadolu Beylikleri:
1) Osmanoğulları: Osman Bey kurdu.
2) Germinoğulları: Kütahya’da kuruldu. Osmanlı’ya çeyiz yoluyla toprak verdi.
3) Karesioğulları: Osmanlı’ya bağlanan ilk beylik, Balıkesir’de kuruldu, Osmanlı’nın ilk defa donanması oldu.
4) Saruhanoğulları: Manisa’da kurulmuştur.
5) Menteşeoğulları: Muğla ve Milas çevresinde.
6) Hamitoğulları: Isparta, Antalya Çevresi, Osmanlı’ya para ile toprak verdi.
7) Karamanoğulları: Konya, Karaman Bölgesi, Osmanlı’ya en çok uğraştıran beyliktir. Türkçe resmi dil ilan edilmiştir.
8) Ramazanoğulları: Başkent Adana
9) Dulkadiroğulları: Başkent Elbistan, Osmanlı’ya en son bağlanan beylik.
10) Canikoğulları: Doğu Karadeniz Bölgesi'nde kuruldu.
11) Candaroğulları: Kastamonu başkenttir.
12) Karakoyunlular: Akkoyunlular son verdi.
13) Akkoyunlular: Hükümdar uzun Hasan, Dede Korkut hikayelerini yazdırdı, Kuran-ı Türkçe çeviren ilk Türk lider. (Otlukbeli Savaşı ile son buldu.)
14) Eretna Beyliği: Sivas ve Kayseri merkezli kurulmuştur.
15) Aydınoğulları: Birgi Başkent.
bottom of page