I. Dünya Savaşı

Versay Antlaşması: Almanya ile
Nöyyi Antlaşması: Bulgaristan ile
Triyanon Antlaşması: Macaristan ile
Sen Jermen Antlaşması: Avusturya ile

Osmanlı ile Sevr Antlaşması ise San Remo’da imzalanmıştır.

I. Dünya Savaşı:

- Fransız ihtilali ile yayılan ulusçuluk akımı etkili olmuştur.

- İtalya ve Almanya’nın sömürgecilik ve hammadde anlayışına girmesi.

- Fransa ile Almanya arasında “Alsas Loren” sorunu.

- Silahlanma yarışı.

- Devletlerarası bloklaşma.

- Rusya’nın Panslavizm politikası.

Avusturya-Macaristan veliahttı Ferdinand’ın Saraybosna gezisi sırasında Gabiel Prinsip adında bir Sırp tarafından öldürülmesi.

İtilaf İttifak

1)İngiltere 1)Almanya

2)Fransa 2)İtalya

3)Rusya 3)Avusturya-Macaristan

Sonradan gelen Sonradan gelen

1) İtalya (taraf değiştirdi) 1) Osmanlı (savaşın süresini uzattı)

2) Japonya (ilk çekilen devlet) 2) Bulgaristan

3) Yunanistan (En son giren)

4) ABD (savaş süresi kısaldı)

Osmanlı’nın savaşa girmesi:

​

a)Osmanlı’nın nedenleri:

- Kaybedilen toprakları geri almak.

- Almanların kazanacağına inanılması.

- İttihat ve Terakki’nin Alman hayranlığı.

- Almanya ile yapılan antlaşmalar.

- Almanya’nın Türk ve Müslüman bir sömürgeye sahip olmaması.

b)Almanya’nın nedenleri:

- Osmanlı’nın jeopolitik konumu.

- Osmanlı’nın insan gücü.

- Halife’den faydalanmak.

- Yeni cepheler açarak savaş yükünü hafifletmek.

​

Osmanlı’nın savaşa girmesine sebep olan olay:

Osmanlı savaşa girince tüm devletler kapitülasyonları kaldırınca Almanya en sert tepkiyi verdi (çünkü ikisi de aynı taraf)

Osmanlı’nın savaşa girme sonuçları:

- Yeni cepheler açıldı ve savaş uzadı.

- Almanya’nın yükü hafifledi.

- V. Mehmet Reşat cihat ilan etti ama işe yaramadı.

- Boğazlar kapatıldı.

Cepheler:

a)Taaruz: Kafkasya, Kanal

b)Savunma: Çanakkale, Irak, Suriye-Filistin, Hicaz-Yemen

c)Yardım: Galiçya, Makedonya ve Romanya

1)Kafkasya Cephesi: (İlk açılan cephe)

Batum-Ardahan-Kars (Evliyey-i Selase)

Ermenilerin katliamları buraların savunulmamasına neden oldu. Ermeniler Van’da 8 bin Türkü katledip Ermeni devleti kurduklarını açıklayınca, Talat Paşa, Tehcir Kanunu’nu çıkardı. Ermenilere zorunlu göç geldi.

Ermeniler bu zorunlu göç ile savaş olmayan yerlere göç ettiler. Trende giderlerken yine birçok köye saldırdılar bunun sonucunda zor durumda kalan Türk köylüler trene saldırdı ve 20 bin kişi öldü. (Bu SOYKIRIM değildir)

Çanakkale’de başarılı olan Mustafa Kemal tuğgeneral rütbesi ile Diyarbakır’a geldi. Muş ve Bitlis’i geri aldı.

1917 tarihinde Rusya’da Bolşevik İhtilali ile Lenin, Brest Litowsk Antlaşması ile I. Dünya Savaşı’ndan çekildi.

Bresit Litowsk: Evliyey-i Selase (Kars, Ardahan, Batum) halk oylaması ile Osmanlı’ya bırakıldı.

Kazım Karabekir Erzurum ve Erzincan’ ı da alınca Sovyet Rusya tamamen çekildi.

2)Kanal cephesi: (Süveyş Kanalı) (Almanya açtı)

Cemal paşa iki defa taarruz yaptı. Almanya, İngilizlere yardım eden sömürgelerin yolunu kesmek istedi.

Taarruzlar başarısız olunca Filistin, Suriye’ye çekilmek zorunda kalındı. Mustafa Kemal son savaştığı cephe olan Suriye-Filistin cephesinde İngilizleri Hatay’da durdurdu. Mustafa Kemal buradayken I. Dünya savaşı sona erdi.

3)Çanakkale cephesi: (İtilaf açtı)

Nusret mayın gemisi ile Boğaz’ın en dar kısmına Cevat Çobanlı 27 mayın yerleştirmiştir.

(Cevat Çobanlı ’ya 18 Mart Kahramanı denildi)

Seyit onbaşı eliyle topu kaldırıp atmıştır. İngilizler Gelibolu’ya asker çıkardı. Komutan Limon Van Sanders yerine Mustafa Kemal (Anafartalar grup komutanı) olarak buraya atandı.

(Anafartalar=Arıburnu, Conkbayırı, Sattülbahir, Kilitbahir, Çimentepe, Kireştepe) Mustafa Kemal Conkbayır’da askerlere “Ben size taarruzu değil ölmeyi emrediyorum!” emrini verdi. Savaş bitince Mustafa Kemal askerlere “Hamd olsun İstanbul’u kurtardık” dedi.

Bulgaristan bu savaştan sonra I. Dünya savaşına katıldı.

Savaş iki yıl daha uzadı, Rusya’ya yardım gitmedi M. Kemal, kaderin adamı olarak nitelendirildi.

Anadolu’da tanınan Mustafa Kemal albay olmuştur.

4)Irak cephesi: (İtilaf açtı)

Açılma amaçları: Rusya’ya yardım göndermek. Türklerin İran üzerinden Hindistan’a gitmesini engellemektir.

Halil Paşa, Kutül Amare’de İngiliz birliklerini esir aldı. Başarı sağlandı. (Türk soyadı kanunu ile Mustafa Kemal Atatürk, Halil Paşa’ya “Kut” soyadını vermiştir.)

(Türkiye Cumhuriyetinde DP dönemine kadar, bu galibiyet kutlandı.) (2016’da tekrar kutlanmaya başlandı 29 Nisan’da) Bağdat burada kaybedildi.

​

5)Hicaz-Yemen: (İngiltere açtı)

İngiltere kutsal cihat ilanını etkisiz hale getirmek istedi. Arabistanlı Lawrence adında ajan Araplara milliyetçiliği aşıladı. Mekke emiri Şerif Hüseyin ile Mısır’ın İngiliz yöneticisi Mac Mohan arasında gizli bir antlaşma yapıldı.

(Anlaşma: Araplar, İngiltere’nin yanında olursa yeni bir Arap devleti kurulacaktı.)

Komutan Ömer Fahrettin paşa buraya geldi. Fahrettin Paşa, Medine’yi 6 ay boyunca savunmuştur. Burada aç kalınca çekirge yemiştir. Fahrettin Paşa’ya “Medine Kahramanı” unvanı verildi.

Lawrance, Fahrettin Paşa’ya “Çöl Aslanı” demiştir. 6 ay sonra tüm askerler esir alınıp Mısır’a götürülmüştür.

I. Dünya savaşının bitişi:

Gizli antlaşmalar: (Rusya, Sarı kitap adında belge ile dünyaya duyurdu)

​

1)İstanbul (boğazlar) Antlaşması: Rusya’ya boğazlar ve çevresi verildi.

2)Londra Antlaşması: İtalya’ya, Muğla, Konya ve Antalya verilmiştir. İtalya bunu üzerine taraf değiştirdi.

3)Saint Jean de Maurienne: İzmir ve çevresi İtalya’ya verildi.

4)Petrograt Protokolü: Rusya’ya Doğu Anadolu bölgesi verildi.

5)Mac Mohan: Şerif Hüseyin yeni bir arap devleti kuracak.

6)Skyes-Picot: İngiltere-Fransa arasında Ortadoğu paylaşması.